تمرین خود را بیازمایید شیمی یازدهم صفحه 43
الف) فرمول مولکولی هر یک از هیدروکربنهای حلقوی بالا را بنویسید.
ب) فرمول پیوند-خط را برای هر یک از آنها رسم کنید.
پاسخ و توضیح تمرین خود را بیازمایید صفحه 43 شیمی یازدهم
این تمرین به معرفی $\mathbf{\text{آلکانهای حلقوی } (Cycloalkanes)}$ میپردازد و روش نوشتن $\mathbf{\text{فرمول مولکولی}}$ و $\mathbf{\text{فرمول پیوند-خط}}$ آنها را که نمایشهای مهمی در شیمی آلی هستند، آموزش میدهد. 🔗
---
## الف) فرمول مولکولی هیدروکربنهای حلقوی
آلکانهای حلقوی دارای فرمول عمومی $\mathbf{C_n H_{2n}}$ هستند (دو هیدروژن کمتر از آلکانهای زنجیری، به دلیل تشکیل حلقه).
1. **حلقهی سهتایی:**
* $\mathbf{\text{نام:}}$ $\mathbf{\text{سیکلوپروپان}}$
* $\mathbf{\text{شمار کربن:}} 3$
* $\mathbf{\text{فرمول مولکولی:}} \mathbf{C_3H_6}$ (هر $\mathbf{C}$ با $\mathbf{2H}$ و $\mathbf{2}$ پیوند $\mathbf{C-C}$)
2. **حلقهی چهار تایی:**
* $\mathbf{\text{نام:}}$ $\mathbf{\text{سیکلوبوتان}}$
* $\mathbf{\text{شمار کربن:}} 4$
* $\mathbf{\text{فرمول مولکولی:}} \mathbf{C_4H_8}$
3. **حلقهی پنجتایی:**
* $\mathbf{\text{نام:}}$ $\mathbf{\text{سیکلوپنتان}}$
* $\mathbf{\text{شمار کربن:}} 5$
* $\mathbf{\text{فرمول مولکولی:}} \mathbf{C_5H_{10}}$
4. **حلقهی ششتایی:**
* $\mathbf{\text{نام:}}$ $\mathbf{\text{سیکلوهگزان}}$
* $\mathbf{\text{شمار کربن:}} 6$
* $\mathbf{\text{فرمول مولکولی:}} \mathbf{C_6H_{12}}$
---
## ب) رسم فرمول پیوند-خط (ساختار اسکلتی)
در $\mathbf{\text{فرمول پیوند-خط}}$ (ساختار اسکلتی):
* هر $\mathbf{\text{گوشه}}$ یا $\mathbf{\text{انتها}}$ نشاندهندهی $\mathbf{\text{یک اتم کربن}}$ است.
* $\mathbf{\text{اتمهای هیدروژن}}$ متصل به کربنها $\mathbf{\text{نوشته نمیشوند}}$، بلکه فرض میشوند.
| نام | فرمول مولکولی | فرمول پیوند-خط |
| :---: | :---: | :---: |
| سیکلوپروپان | $\mathbf{C_3H_6}$ | $\mathbf{\text{مثلث}}$ |
| سیکلوبوتان | $\mathbf{C_4H_8}$ | $\mathbf{\text{مربع/لوزی}}$ |
| سیکلوپنتان | $\mathbf{C_5H_{10}}$ | $\mathbf{\text{پنج ضلعی}}$ |
| سیکلوهگزان | $\mathbf{C_6H_{12}}$ | $\mathbf{\text{شش ضلعی}}$ |